Το τζάκι αποτελεί για όλα τα σπίτια, εκτός από πηγή θερμότητας, ένα θαυμάσιο διακοσμητικό στοιχείο. Ένα μέρος όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τη συντροφιά της παρέας και της οικογένειας. Σήμερα, χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας διατίθενται στην αγορά πολλοί διαφορετικοί τύποι τζακιού, αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης για συσκευές του είδους. Το τζάκι σύμφωνα με τις επιταγές του μοντέρνου τρόπου ζωής κατατάσσεται στα πλέον απαραίτητα στοιχεία μιας σύγχρονης κατοικίας. Στο εμπόριο οι εταιρείες ανταγωνίζονται ως προς την παροχή καινοτόμων και ευέλικτων λύσεων για το σχεδιασμό και το ντεκόρ. Επιπλέον δίνουν ειδικές συμβουλές για την λειτουργικότητα, την εργονομία και παρέχουν την τεχνική βοήθεια για την εύκολη εγκατάσταση, τη συνεχή συντήρηση των εστιών.
Διαλέξτε το κατάλληλο
Οι παράμετροι οι οποίες καθορίζουν την επιτυχημένη επιλογή ενός τζακιού έχουν άμεση σχέση με τη λειτουργικότητα και την προσφορά του στην αισθητική εικόνα του χώρου. Επιλέξτε με προσοχή τον σχέδιο του τζακιού που ταιριάζει καλύτερα στον σχεδιασμό του σπιτιού. Μάλιστα ο σχεδιασμός του τζακιού είναι μια διαδικασία που απαιτεί γνώσεις και εμπειρία και γίνεται σε δύο φάσεις, τη λειτουργία του και τη διακόσμηση με την τελική μορφή του. Τα βασικά του τμήματα είναι η εστία και η καπνοδόχος, και ειδικά όσον αφορά προκατασκευασμένα τζάκια οποιουδήποτε τύπου, πρόκειται για τμήματα που έχουν σχεδιαστεί μετά από επιστημονική έρευνα.
Οι μαθηματικοί υπολογισμοί είναι απαραίτητοι στην περίπτωση που θέλουμε να δημιουργήσουμε το δικό μας, ξεχωριστό τζάκι καθώς οι διαστάσεις της εστίας για απροβλημάτιστη χρήση είναι αντικείμενο που κατέχουν μόνο οι μηχανικοί. Ο άλλος παράγοντας που επίσης πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη σχετικά με την απόδοση του τζακιού είναι ο τύπος της εστίας.
Μπορούμε να διακρίνουμε τρία είδη εστιών, τις χτιστές, τις προκατασκευασμένες, τις μαντεμένιες - ανοιχτές και τις μαντεμένιες θερμοδυναμικές. Οι πρώτες κατασκευάζονται επιτόπου από ειδικούς τεχνίτες. Έχουν σχετικά μικρή απόδοση και θερμαίνουν το χώρο με ακτινοβολία. Προτείνονται όταν το τζάκι έχει, κυρίως, ρόλο διακοσμητικό ή για συμπληρωματική θέρμανση του χώρου.
Οι δεύτερες προκατασκευασμένες, από πυρίμαχα υλικά, επενδύονται με πυρότουβλα και δεν διαφέρει κατά πολύ η απόδοση τους από εκείνη των χτιστών εστιών. Οι τρίτες δημιουργούνται από προκατασκευασμένα στοιχεία σε τυποποιημένες διαστάσεις, από πυρίμαχο υλικό με επένδυση από θωράκιση μαντεμιού. Η απόδοση τους προσεγγίζει το 30%-35%, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις πολλαπλασιάζεται από τον αέρα που κυκλοφορεί στην υπάρχουσα διπλή "πλάτη" τους.
Και τέλος οι μαντεμένιες-θερμοδυναμικές, που είναι κατασκευασμένες εξ ολοκλήρου από μαντέμι με ποσοστό απόδοσης μέχρι και 85%, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θέρμανση μιας ολόκληρης κατοικίας. Η απόδοση τους επηρεάζεται από την ακτινοβολία και το ζεστό αέρα. Οι συγκεκριμένες εστίες διαθέτουν πόρτα από ειδικό, πυρίμαχο κρύσταλλο και καταναλώνουν πολύ λίγο αέρα, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη απόδοση και περισσότερη οικονομία στη χρήση του ξύλου. Επιπλέον είναι εξαιρετικά ασφαλείς.
Βάλτε την καμινάδα στη θέση της
Για τη σωστή τοποθέτηση του τζακιού στο σπίτι και την καλή του λειτουργία εκτός από το σχεδιασμό και τις εστίες, η θέση του αλλά και το μέρος από το οποίο θα περάσει η καμινάδα πρέπει να μελετηθούν σωστά. Το μήκος της θα πρέπει να είναι σε πλήρη συνάρτηση με το μέγεθος της εστίας. Σύνηθες μήκος για καμινάδα είναι τα 6 μέτρα. Η διατομή, τα υλικά, αλλά και ο τρόπος κατασκευής της χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι προδιαγραφές. Οι καπνοδόχοι θα πρέπει να είναι κατακόρυφοι και να αποφεύγονται οι αλλαγές διεύθυνσης, αλλά αν αυτό καθίσταται απαραίτητο, οι γωνίες κλίσης τους δε θα πρέπει να υπερβαίνουν τις 45 μοίρες, ενώ οι ακμές θα πρέπει να είναι καμπυλωμένες για να διευκολύνεται η απαγωγή των αερίων. Πιθανές θέσεις για τη δημιουργία του τζακιού είναι το κέντρο του τοίχου, είτε εσοχή είτε προεξοχή, αλλά και οι γωνίες. Άλλωστε, ανάλογα με το σχεδιασμό και το μέγεθος του σπιτιού, το τζάκι μπορεί να έχει μέχρι και τρεις όψεις.
Ντύστε το ζεστά
Τα πιο δημοφιλή υλικά επένδυσης τζακιού παραμένουν το μάρμαρο, ο γρανίτης και το ξύλο, αλλά συνεχώς στις προτιμήσεις των αγοραστών και των διακοσμητών ακούγονται τα υλικά όπως: ο χάλυβας, ο γύψος, το γυαλί και το ανοξείδωτο. Μια άλλη λύση μπορούν να προσφέρουν και οι έτοιμες επενδύσεις τζακιών, για προκατασκευασμένα ή χτιστά.
Μα πόσα τζάκια υπάρχουν;
Το παραδοσιακό τζάκι από πυρότουβλο έχει συνδυαστεί με τη θαλπωρή και την όμορφη ατμόσφαιρα του σπιτιού τον χειμώνα, αλλά προσφέρει λίγη ζεστασιά αφού η απόδοση περιορίζεται μόνο στο χώρο μπροστά από την εστία και είναι ίση με το 25-30% της θερμικής ενέργειας που παράγει το καιόμενο ξύλο. Στις εστίες ανοιχτού τύπου που είναι κατασκευασμένες από μαντέμι η απόδοση φτάνει το 35-40%. Όμως εξαιτίας της έντονης και ατελούς καύσης και της μεγάλης αναρρόφησης της καμινάδας, οι εστίες (από πυρότουβλο ή από μαντέμι) καταναλώνουν αρκετά μεγάλη ποσότητα ξύλου.
Τα ενεργειακά τζάκια αποτελούν τους πρωταγωνιστές στις πωλήσεις το τελευταίο διάστημα καθώς παρέχουν ασφάλεια και απόδοση. Οι κλειστές εστίες είναι μαντεμένιες και, όταν λειτουργούν με ανοιχτή πόρτα το ποσοστό απόδοσης φθάνει το 45-50%, ενώ με κλειστή το ποσοστό φθάνει το 60-75%, κάνοντας φοβερή οικονομία στα ξύλα. Αφενός επιτυγχάνεται μείωση στην κατανάλωση πετρελαίου και αφετέρου εξασφαλίζεται μία εναλλακτική πηγή θέρμανσης σε περίπτωση διακοπής ρεύματος ή παγώματος των σωλήνων του καλοριφέρ.
Τα τζάκια με εστία υγραερίου ή φυσικού αερίου προτιμώνται όταν στο χώρο δεν υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης καμινάδας στο χώρο τους. Η καμινάδα τους είναι ίδια με αυτή της σόμπας και καταλήγει εξωτερικά. Τα υλικά που καίγονται είναι διακοσμητικά και απλά προσφέρουν την όμορφη εικόνα της φωτιάς. Χρειάζεται ετήσια συντήρηση από εξειδικευμένους τεχνικούς.
Τέλος, τα οικολογικά τζάκια είναι μία πρωτοτυπία στη διακόσμηση και στη θέρμανση. Καίνε βιοκαύσιμο, που παράγεται από ενεργειακά φυτά όπως τα τεύτλα και το καλαμπόκι και έτσι δεν δημιουργείται καπνός και μυρωδιά, φιλικό προς το περιβάλλον και δεν έχει καμία επιβάρυνση στην υγεία μας. Η θέρμανση που προσφέρει είναι για ένα χώρο 20-50 τ.μ., αναλόγως το μέγεθος της εστίας, καθώς η έλλειψη καμινάδας οδηγεί όλη την εκλυόμενη θερμότητα από τη φλόγα μέσα στο δωμάτιο, από το ύψος της εστίας.
